O wielojęzyczności w naszej rodzinie (cz.1)

W zeszłym tygodniu filmik na vlogu mojej córki, Zosi, wywołał dość duże zainteresowanie wśród rodzin mających wielojęzyczne dzieci. Szczerze powiedziawszy nie spodziewałam się tego.
Kilka osób poprosiło mnie bym się podzieliła moimi doświadczeniami w nauczaniu języka polskiego i w podtrzymywaniu zainteresowania tym językiem u starszych dzieci i młodzieży.
Chciałabym jednak na samym początku zaznaczyć i podkreślić, że sposób w jaki uczę  moje dzieci języka polskiego nie opiera się na żadnych teoriach językoznawczych, lingwistycznych czy też edukacyjnych. Jedyne co mną kieruje to intuicja i głęboka chęć zakorzenienia w moich dzieciach znajomości i miłości do mojego ojczystego języka, kultury, historii i literatury polskiej. Chociaż od wielu lat mieszkam poza granicami kraju, to nadal czuję się w 100% Polką i wszystko co polskie jest mi bliskie.

Zosia z tata w USA

Nasza historia zaczyna sie w połowie lat 90-tych, gdy jeszcze przed zamążpójściem omawiałam z przyszłym mężem przyszłość naszych przyszłych dzieci. Oboje postanowiliśmy, że dzieci będą musiały poznać kulturę i język obu krajów, że żadna ze stron nie będzie faworyzowana i że najlepiej dla nas byłoby gdybyśmy mieszkali w 'trzecim kraju', czyli nie w Polsce, ani też na Tajwanie. Niestety ten ostatni punkt 'naszej umowy' nie za bardzo nam wyszedł, gdyż od 11 lat mieszkamy właśnie na Tajwanie.
Zosia urodziła się w USA. Od samego początku mówiłam do niej po polsku, a mąż po chińsku. Przy czym ja z mężem rozmawiałam po angielsku. Tak jest nadal.
W USA tylko ja i mąż zajmowaliśmy się Zosią. Rodziny nasze były daleko, ja nie pracowałam, więc caly czas poświęcałam jej. Dużo jej czytałam, głównie po polsku i trochę po angielsku. TV był wyłączony.
Gdy Zosia miała dwa lata przeprowadziliśmy się do UK i tam zaczęła chodzić do przedszkola montessoriańskiego. Ja natomiast zaczęłam studiować edukację metodą Montessori. Praktyki miałam w przedszkolu, do którego chodziła Zosia, więc po raz pierwszy oficjalnie zostałam jej nauczycielką.
Nie zmieniło to mojego postanowienia o mówieniu do Zosi tylko po polsku. Gdy do innych dzieci zwracałam się po angielsku, do Zosi zawsze mówiłam po polsku. Na szczęście ani dyrektorka przedszkola, ani rodzice czy też inne dzieci nie mieli nic przeciwko temu, a wręcz podziwiali moją wytrwałość. Zosia odpowiadała mi również po polsku, a innym nauczycielkom po angielsku.
W domu dochodził trzeci język, chiński. Ponieważ jednak mąż większość czasu spędzał poza domem, to Zosi chiński nie miał zbyt dużych szans w porównaniu z polskim i angielskim.

Zosia i dwie tajwanskie kolezanki w UK.

Już w USA wpadliśmy na pomysł znalezienia innych rodzin z Tajwanu lub Polski i zaprzyjaźnienia sie z nimi. Chodziło nam nie tylko o to byśmy my dorośli mieli z kim porozmawiać w ojczystym języku, ale również by Zosia poznała inne dzieci mówiące po polsku lub po chińsku. Ze znalezieniem Tajwańczyków w mieście, w którym mieszkaliśmy nie mieliśmy problemów, gorzej było z rodzinami polskimi. Jedynymi Polakami była stara emigracja powojenna.

Zosia z Jackiem, polskim kolega w UK.

W UK znowu zaczęliśmy szukać znajomych i udało się! Zaprzyjaźniliśmy sie z kilkoma rodzinami tajwańskimi i jedną polską (nadal jesteśmy z nimi w kontakcie). Z polską rodziną spotykaliśmy się co tydzień. Dzieci były w prawie tym samym wieku, bawiły się razem i rozmawiały po polsku. Razem też przygotowywaliśmy i spędzaliśmy święta (malowanie jajek, lanie wosku, robienie ozdób na choinkę itp). W ten sposób dzieci poznawały również polskie zwyczaje.

Co roku jeździliśmy również do Polski na miesięczne wakacje. Zosia poznawała nowe koleżanki i kolegów. Miała kontakt z polską stroną rodziny. (Na Tajwan również jeździliśmy, ale nie tak często). Ja z kolei zaopatrywałam się w kolejne tomy polskiej literatury dziecięcej.

Zosia z kolezanka w Polsce.

 Zosia zaczęła mówić w miarę późno, gdy miała trzy lata znała sporo wyrazów i zwrotów w trzech językach, ale właściwie nie mówiła pełnymi zdaniami. Około czwartych urodzin mówiła już płynnie po angielsku i po polsku, rozumiała też wszystko po chińsku. Tak więc długo, długo nie było nic, a później nagle zaczęła mówić jak najęta. Przez jakiś czas mieszała 2-3 języki w jednym zdaniu, ale w miarę upływu miesięcy coraz lepiej zaczęła rozdzielać te języki.
Od najmłodszych lat wiedziała, że ludzie mówią w różnych językach i że niekoniecznie wszyscy znają te same języki co ona. Często więc pytała się w jakim języku ma mówić do nowopoznanej osoby.

Nasz pobyt w UK dobiegł końca, gdy Zosia skończyła 4 lata. O dalszej drodze do wielojęzyczności w następnym poście.